Gateway to Vietnam
Wat een hels kabaal onder ons venster tijdens de eerste nacht in Ho Chi Minh City. Is het hier wel de gewoonte om 's nachts lekker te gaan slapen, vragen we ons af. Het leven in deze populaire backpackerswijk lijkt maar niet tot rust te willen komen. Gelukkig blijkt de stad ook nog een aantal gemoedelijke plekken voor ons in petto te hebben.
Sinds de hereniging van noord met zuid Vietnam in 1975 heeft Saigon een nieuwe naam gekregen: Ho Chi Minh City (HCMC), vernoemd naar de leider van de Noord-Vietnamezen. Toch is de naam Saigon nog altijd erg in zwang. Met ruim 7,5 miljoen inwoners is HCMC de grootste stad van Vietnam, maar daarmee niet de hoofdstad, dat is namelijk Hanoi in het noorden van het land. Het zijn de Franse kolonisten die de stad tot ontwikkeling brachten; nog steeds heeft HCMC een onmiskenbaar Frans karakter.
Een communistisch paleis
Bovenaan ons must see lijstje staat het Herenigingspaleis. Een indrukwekkend, rechttoe rechtaan gebouw in de communistische stijl van de jaren zestig van de vorige eeuw, gelegen in een weelderig park. De oprijlaan is opgesierd met een grote fontein, en op het dak van het witte paleis wappert trots de Vietnamese vlag. We bezoeken de staatskamers en het woongedeelte van de toenmalige president en zijn gezin, en vergapen ons aan de super ouderwetse designs. Alles staat en hangt er nog precies zo bij als toen. De kantoren met de grote bureaus van President Thieu, de pluche tapijten en de grauwe, stijve gordijnen, de prachtige balzaal, en er is zelfs een bioscoop. De meeste indruk maken de ondergrondse bunkers. Ellenlange smalle gangen leiden naar vertrekken vol oude communicatie-apparatuur en landkaarten. Vlakbij het woongedeelte bevindt zich het helikopterplatform; een snelle vluchtroute was destijds onontbeerlijk.
Ooit stond hier het door de Fransen gebouwde Norodompaleis. Nadat twee afvallige Zuid-Vietnamese piloten dit paleis in 1962 hadden gebombardeerd, werd besloten het paleis te slopen en er een nieuw complex neer te zetten: dat werd het Onafhankelijkheidspaleis. Deze presidentiële residentie is dé plek waar in 1975 het einde van de Vietnamoorlog werd ingeluid, toen een Noord-Vietnamese tank door de hekken van het paleis stormde en soldaten met het neerhalen van de vlag de val van Saigon aankondigden. Die beroemde tank, met het vetgedrukte nummer 843 erop, staat thans in de tuin van het paleis. Kinderen die met hun vingers het 'peace' teken vormen, worden door hun vaders naast de tank geplaatst voor een gedenkwaardige foto. De naam van het paleis veranderde in Herenigingspaleis, toen het communistische noorden en het zelfstandige zuiden werden samengevoegd tot de Socialistische Republiek Vietnam.
Bruidsparen op de foto
Bij de Notre Dame kathedraal staan we voor dichte deuren. Maar niet getreurd, want hier dient zich een heel ander schouwspel aan: er wordt juist een bruidspaar gefotografeerd. Terwijl het stel breed glimlachend en zogenaamd nietsvermoedend schrede voor schrede het drukke verkeer trotseert, schiet de fotograaf de ene na de andere foto. Best knap, want oversteken doe je hier met gevaar voor eigen leven.
Dit hoekje van HCMC is ongetwijfeld het meest Franse stukje stad. Zowel de kathedraal als het er tegenover gelegen postkantoor werden eind 19de eeuw gebouwd door de Fransen. Voor de bouw van deze magnifieke, ruim zestig meter hoge kathedraal met de twee sierlijke klokkentorens, werd al het materiaal uit Frankrijk gehaald. Zo is de muur gemaakt van rode bakstenen uit Marseille. Op het plein staat een Mariabeeld, dat ooit het nieuws haalde: in 2005 zou er een traan over haar rechterwang hebben gebiggeld. Ondanks dat de kerk deze raadselachtige gebeurtenis steevast tegensprak, kwamen er hordes mensen op dit 'wonder' af.
Ook voor het oude centrale postkantoor wordt vandaag volop getrouwd, en geef ze eens ongelijk, dit is misschien wel het mooiste gebouw van de hele stad. Vooral het interieur is indrukwekkend, en het geheel heeft eigenlijk meer weg van een antiek treinstation. Ook vandaag de dag nog, wordt hier de post verwerkt. In de enorme hal zijn twee reusachtig grote historische landkaarten te bewonderen, en achterin prijkt een mozaïek portret van Ho Chi Minh aan de muur.
Levendig voetgangersgebied
Het meest gefotografeerde object in HCMC is misschien wel het People's Committee Building. Niet zo gek, want het is werkelijk een schitterend gebouw. Maar helaas een no-go area voor bezoekers. In het parkje voor het gebouw stond vijftien jaar lang een beeld van 'Oom Ho' met kind, dat ter ere van zijn 100ste verjaardag was neergezet. Maar in 2015 is dit hele gebied grondig aangepakt, en is het beeld vervangen door een ruim zeven meter hoog bronzen standbeeld van Ho Chi Minh. Ook de hele Dl Nguyen Hue onderging een metamorfose: ter ere van Ho's 125ste verjaardag werd deze drukke straat omgetoverd in een levendig voetgangersgebied. Dit is nu de plek waar aan het einde van de middag locals en toeristen samenkomen. Voor de skateboardende en dansende jeugd is dit een geweldige ontmoetingsplek. De eigenaardig gevormde Bitexco Financial Tower torent overal bovenuit en is van hieruit goed te zien.
We lopen de Nguyen Hue straat helemaal uit, tot aan de Saigon rivier. Maar dat valt toch ietwat tegen. Een bruine, brede rivier met aan de overkant hoge gebouwen. Mooi is anders. En gezellig is het er ook al niet; geen enkel tentje om iets te drinken of te eten te bekennen. Dan maar weer terug naar de Nguyen Hue, waar het naarmate de dag vordert steeds gezelliger wordt. Lekker op de stoeptegels zitten en genieten van skateboardwedstrijdjes en dansuitvoeringen. Dat is het devies!
Laat in de avond lopen we terug naar ons pension. HCMC is een grote en drukke stad, toch blijkt het betrekkelijk eenvoudig alles te voet te doen. In de brede Le Loi straat wordt weliswaar hard gewerkt aan een nieuwe metrolijn, maar nodig hadden wij 'm nog niet. Op plekken waar nog enig groen is te zien, zoals in het park bij de Ben Thanh markt, is het nu een drukte van jewelste. Locals die overdag hard hebben gewerkt of naar school zijn geweest, genieten nu van de koelte van de avond, en zijn massaal aan het voetballen, dansen of badmintonnen geslagen. Kinderen rennen en spelen. Elk stukje park wordt benut om even lekker te bewegen.
Een elegante pagoda
Drie weken later zijn we weer terug in Ho Chi Minh City, na een rondreis door het zuiden en midden van Vietnam. Het is fijn om weer terug te zijn, vooral nu we het gevoel hebben de stad al aardig goed te kennen, en wij niet meer opkijken van een toeterend brommertje meer of minder.
Voordat we huiswaarts keren, hebben we nog tijd voor één bezienswaardigheid. Het wordt de Jade Emperor Pagoda. Wat sfeer betreft is deze ruim honderd jaar oude Chinese pagoda, zo lezen wij in onze reisgids, de allermooiste tempel van de stad. Heb je maar tijd voor één tempel, laat het dan deze zijn. Dat laten we ons geen tweede maal vertellen. De pagoda ligt even ten noorden van het centrum, dus nemen we ditmaal de taxi. Goed verstopt tussen lelijke moderne flats ligt daar, deze vrij kleine, roze, stenen tempel. Honderden schildpadden, groot en klein, zwemmen rond in het badje bij de ingang, en zorgen voor wat lollige momenten met hun clowneske acties. Het smalle, enkele verdiepingen tellende complex blijkt tot de nok toe gevuld met angstaanjagende figuren.
Het is de Jade Emperor, oftewel de God van de Hemel, die beslist of men naar de hemel gaat of naar de hel. In zijn elaborate kostuum en met zijn geweldig indrukwekkende snor wacht hij de bezoekers op. Andere besnorde demonen, gemaakt van hout en papier-mâché, zien er dreigend uit met hun hoogte van maar liefst vier meter. Overal bespeuren we fantastische en lugubere goden en groteske helden. Dik wierook vult de toch al zo duistere, nauwe gangen en kamers vol kunstig houtsnijwerk. Is men niet voor de gang naar de hemel in de wieg gelegd, dan volgt voor hem of haar de kamer van de tien ‘hellen’. Hier worden de duizend verschillende martelgangen die je in de hel te wachten staan, afgebeeld. Dus weest gewaarschuwd! Twee stoere figuren bewaken de kamer. De een rust zijn voet op de door hem verslagen Groene Draak, en de ander heeft de Witte Tijger te grazen genomen.
Kim Hua, de godin van de vruchtbaarheid, ontvangt druk bezoek van vrouwen met een kinderwens. Twaalf beelden van vrouwen, elk met een eigen goed of slecht karakter, worden omringd door een veelvoud aan kinderen. De tempel is nog altijd operationeel, en hoe! Locals komen hier om te bidden, verwelkte bloemen te vervangen, fruit en nepgeld te offeren, of kaarsen, olielampjes en wierook aan te steken. Maar ook loopt er een omvangrijke meute toeristen rond. Nu en dan klinkt het gerinkel van belletjes. Ook het voederen van de schildpadden behoort tot het ritme van de dag; volgens de legende brengen deze dieren voorspoed en geluk.
We lopen de langgerekte Dien Bien Phu straat uit, slaan een keertje linksaf, nogmaals zo'n ellenlange straat door, en dan staan we alweer pal voor de kathedraal. Zo eenvoudig kan wandelen in HCMC zijn. Op het eerste gezicht – mede door het drukke verkeer – een ontzettend rommelige stad, maar bij nader inzien juist een heel overzichtelijke. In het park achter het Herenigingspaleis treffen we een gezellig terras aan, verscholen onder de hoge bomen, en genieten we van een heerlijke ice milk coffee, een geliefde drank onder de Vietnamezen.
Shoppen
Het is altijd handig om te wachten met het doen van inkopen tot de allerlaatste dag, zodat je niet alles de hele reis met je mee hoeft te sjouwen. Daarom begeven wij ons nu naar de beroemde Ben Thanh markt, de grootste overdekte markt van de stad. Maar we beseffen ons al gauw dat dit 'm niet gaat worden. Waar je ook je oog op laat rusten, vrijwel direct staat er een aantal opdringerige verkopers voor je neus. Tijd om rustig te kijken wat zij zoal in de aanbieding hebben, is er niet. HCMC blijkt geen goedkope stad, prijzen van kleding en dergelijke lijken gelijk aan die van Nederland.
Het wordt tijd om onze spullen in te pakken voor de terugvlucht. Maar niet voordat we nog even stil hebben gestaan aan het begin van de mega drukke Tran Hung Dao straat. Op de hoek van de straat houden we halt, en genieten. Verbazingwekkend hoe druk het hier is! Te midden van die onafzienbare zee aan toeterende brommertjes, sommige met wel vijf personen achterop, ligt een man op zijn brommer te slapen. Het werkt op onze lachspieren, deze chaos te aanschouwen. Een straat oversteken in HCMC doe je door simpelweg te gaan lopen en vastberaden door te stappen. Wonderwel gaat alles doorgaans goed, en dat verbaast ons wel een beetje. Vanuit de taxi die ons naar de luchthaven brengt, zijn wij voor het eerst getuige van een ongeval. Er ligt een bebloede man naast zijn omgevallen brommertje. We rijden door wijken en langs tempels die wij nooit eerder zagen, en zien hierin een goede reden om nog eens naar HCMC terug te keren.
Tekst en beeld: Monique van Gaal